Nowo¶ci  Kosmonautyka    
 


Kosmonautyka.pl > Spiral

Spiral

Spiral to planowany, ale nigdy nie powsta³y rosyjski wahad³owiec (prom kosmiczny).

Powstanie

Koncepcja budowy za³ogowego samolotu kosmicznego, statku kosmicznego wielokrotnego u¿ytku pojawi³a siê w Rosji na prze³omie lat 50. i 60. XX wieku, czyli ju¿ na pocz±tku ery kosmicznej. W tym czasie w USA lata³ samolot kosmiczny X-15 i trwa³y prace nad wahad³owcem Dyna Soar.

Trzy g³ówne zadania stawiane przed Spiralem:

  • loty szpiegowskie z kamer± filmow± i radarem,
  • loty bombowe z ³adunkami nuklearnymi orbita-powierzchnia
  • loty do celów na orbicie (sztuczne satelity, statki kosmiczne)

Budowa

System Spiral tworzyæ mia³y 3 elementy:

  • samolot kosmiczny MiG-105, czyli sam wahad³owiec (prom kosmiczny, orbiter)
  • samolot macierzysty Tupolewa maj±cy wynie¶æ orbiter wysoko w stratosferê
  • rakieta pomocnicza maj±ca wynosiæ samolot na orbitê po uwolnieniu go z samolotu macierzystego

Budowa systemu wynoszenia Spiral
Budowa systemu wynoszenia Spiral

Prace nad samolotem kosmicznym prowadzi³o biuro projektowe MiG, za¶ statek macierzysty mia³ byæ zbudowany przez biuro Tupolewa.


Prototyp samolotu kosmicznego MiG-105 (grafika: Bernhard Gröhl, Wikipedia (CC))

Po osi±gniêciu przez samolot macierzysty Tupolewa odpowiedniej wysoko¶ci (20-24 km) i prêdko¶ci (4 Macha) samolot kosmiczny MiG-105 na szyczie rakiety pomocniej mia³ siê od niego od³±czyæ. Uruchomiona rakieta pomocnicza wprowadziæ mia³a wahad³owiec na orbitê oko³oziemsk±.

MiG-105 to jednoosobowy samolot orbitalny.

Skrzyd³a by³y o zmiennej geometrii. Przedzia³ za³ogowy samolotu MiG-105 mia³ mieæ mo¿liwo¶æ awarynjego od³±czania siê od reszty konstrukcji. Dziêki temu, w przypadku problemów z rakiet± no¶n±, pilot mia³by mo¿liwo¶æ uratowania siê. Po od³±czeniu siê kabina z pilotem mia³a l±dowaæ na spadochronie.

Skrzyd³a orbitera podczas startu i powrotu do atmosfery zgiête mia³y byæ o 60 stopni przypominaj±c stabilizatory. Po wej¶ciu w atmosferê skrzyd³a mia³y siê przestawiæ do pozycji horyzontalnej. Wracaæ mia³ na Ziemiê lotem szybowcowym, dziêki sile no¶nej wytworzonej przez jego skrzyd³a.

L±dowanie odbywaæ siê mia³o na p³ozach, które schowane by³y na dziobie i pod silnikiem. Dziêki wyposa¿eniu samolotu kosmicznego w silnik turbodorzutowy przy powrocie na lotnisko móg³by on wielokrotnie podchodziæ do l±dowania.

Opracowywano 3 prototypy:

  • 105-11 - prototyp do prób atmosferycznych poni¿ej prêdko¶ci d¼wiêku (EPOS)
  • 105-12 - prototyp do prób atmosferycznych powy¿ej prêdko¶ci d¼wiêku
  • 105-13 - prototyp do prób kosmicznych (lot orbitalny)

U¿ytkowanie

Odby³o siê 8 testowych lotów atmosferycznych przysz³ego orbitera.

Próby nigdy nie wysz³y poza testy atmosferyczne.

Program Spiral prowadzony by³ w latach 1960-1969 i po przerwie w latach 1974-1978. Projekt porzucony zosta³ ostatecznie na rzecz rozwoju wiêkszego wahad³owca Buran.

Zachowa³ siê prototyp orbitera 105-11, który znajduje siê w Centralnym Muzeum Si³ Lotniczych Federacji Rosyjskiej w Monino pod Moskw±.

Wsparcie

 

Na bie¿±co. Za darmo. Codzienne.
Wesprzyj rozwój portalu Kosmonautyka.pl!

Kosmonautyka.pl na serwisach spo³eczno¶ciowych: