Nowości  Kosmonautyka    
 


Kosmonautyka.pl > Łuna 9

Łuna 9

Łuna 9 to rosyjska sonda kosmiczna, która jako pierwsza wylądowała na innym niż Ziemia ciele niebieskim (Księżycu).


Sonda kosmiczna Łuna 9 (grafika: Wikipedia (CC))

ZSRR podejmowało próby miękkiego lądowania na Księżycu od 1963 roku. Po 11 nieudanych próbach udało się dopiero za 12 razem.


Umieszczony na szczycie sondy kosmicznej lądownik oddzielał się od kadłuba sondy i po czym lądował na poduszkach powietrznych

Łuna 9 została wyniesiona w kosmos 31 stycznia 1966 roku na pokładzie rakiety nośnej Mołnia-M (pochodna rakiety Sojuz). Po osiągnięciu niskiej orbity wokółziemskiej uruchomiono napęd rakietowy, aby wejść na trajektorię w kierunku Księżyca.


Testy poduszek powietrznych (grafika: RKK Energia)

Po udanym miękkim lądowaniu na powierzchni Księżyca w dniu 3 lutego 1966 roku o 18:44 czasu uniwersalnego (UTC) Łuna 9 przekazała po raz pierwszy w historii zdjęcia z powierzchni Księżyca. W sumie udało się przesłać kilkadziesiąt zdjęć, z których można były stworzyć panoramy powierzchni Księżyca.


Przesłane zdjęcia pokazywały ciemną kamienistą pustynię

Lądowanie miało miejsce na pozycji 7,13°N, 60,36°W, na Oceanie Burz (łac. Oceanus Procellarum) - największym morzu księżycowym na zachodnim skraju widocznej strony Księżyca.

Lądownik wysłał dane i zdjęcia przez 75 godzin, aż do wyczerpania się baterii.

Rosjanom udało się wyprzedzić USA o zaledwie kilka miesięcy. Amerykański lądownik Surveyor wylądował 2 czerwca 1966 roku. Amerykanom lądowanie udało się już za pierwszym podejściem.

Próby Rosjan łagodnego lądowania na Księżycu:

  1. Sputnik 25 (1963) - sonda nie opuściła orbity okołoziemskiej
  2. Łuna 4 (1963) - sonda nie dokonała korekty kursu w drodze na Księżyc, w efekcie czego minęła go
  3. Łuna 5 (1965) - sonda w wyniku usterki rakiet ciągu wstecznego rozbiła się o Księżyc
  4. 1964-03-21 - nieudany start rakiety nośnej
  5. 1964-04-20 - nieudany start rakiety nośnej
  6. 1965-03-12 Kosmos 60 - sonda nie opuściła parkingowej orbity okołoziemskiej
  7. 1965-04-10 - nieudany start rakiety nośnej
  8. Łuna 5 (1965) - z powodu usterki rakiet ciągu wstecznego sonda rozbiła się na powierzchni Księżyca
  9. Łuna 6 (1965) - błąd w czasie korekty trajektorii lotu spowodował minięcie Księżyca
  10. Łuna 7 (1965) - sonda straciła kontrolę podczas podejścia do powierzchni Księżyca i rozbiła się na jego powierzchni
  11. Łuna 8 (1965) - sonda straciła kontrolę podczas lądowania i rozbiła się na jego powierzchni
  12. Łuna 9 (1966) - pierwsze udane lądowania na Księżycu

  Brytyjscy radioastronomowie szpiegowali misję Rosjan swoim radioteleskopem z obserwatorium Jodrell Bank. Odebrali oni rosyjską transmisję ze zdjęciami i przekazali je do publikacji przez brytyjską gazetę "Daily Express" i telewizję, przed publikacją w rządowej gazecie "Prawda".

Budowa

Dane techniczne:

  • długość: 2,5 m
  • średnica: 1 m
  • masa całej sondy: 1 422 kg
  • masa lądownika: 99 kg

Sonda kosmiczna Łuna 9 składała się z 3 części:

  • lądownik ALS
  • moduł silnikowy KTDU
  • poduszka powietrzna pokrywająca lądownik do amortyzacji podczas "przyziemienia"


Lądownik sondy kosmicznej Łuna 9 (grafika: NASA)

Lądownik miał masę 99 kg. Był to hermetycznie zamknięty pojemnik, który zawierał kamerę fotograficzną wraz z systemem ruchomych luster pozwalających na wykonanie zdjęć całej okolicy, sprzęt radiowy, system kontroli temperatury, źródła zasilania, przyrządy naukowe oraz programator czasowy.

Lądownik przypominał kształtem kwiat, którego cztery ruchome panele otwierały się i rozkładały na zewnątrz, stabilizując w ten sposób sondę po osiągnięciu przez nią powierzchni Księżyca.

Udane lądowanie na Księżycu odpowiedziało na wiele pytań. Jednym z najważniejszych było to, czy na Księżycu w ogóle się da wylądować? Zarówno radzieccy jak i amerykańscy naukowcy bali się, że powierzchnia Księżyca pokrywać może być całkowicie drobnym pyłem w której utoną lądujące pojazdy.

Łuna 9 była jedną z sond kosmicznych długiej serii Łuna, znanej także jako Łunnik. Po niej były następne jak:

  • Łuna 17 i 21 (1970 i 1973) - zdalnie sterowane łaziki księżycowe Łunochod 1 i 2 (następny łazikiem był dopiero marsjański łazik Sojourner z 1997)
  • Łuna 16, 20 i 24 (1970, 1972 i 1976) - lądowniki z powrotnikami, które dostarczyły na Ziemię próbek gruntu Księżyca

Wsparcie

 

Na bieżąco. Za darmo. Codzienne.
Wesprzyj rozwój portalu Kosmonautyka.pl!

Kosmonautyka.pl na serwisach społecznościowych: